Przebieg i wyniki gładzenia zależą od: prędkości obwodowej, prędkości wzdłużnej, kąta przecięcia śladów obróbki, jednostkowego nacisku powierzchniowego, charakterystyki pilników ściernych (twardość, rodzaj spoiwa, rozmiar ziarn) oraz składu płynu obróbkowego.

Rozróżnia się dwie odmiany frezowania: obwodowe (walcowe) i czołowe.. Frezowaniem obwodowym (rys, 7-la) jest nazywane takie frezowanie, przy-którym oś obrotu freza zajmuje położenie równoległe do powierzchni obrabianej, frezowaniem czołowym zaś (rys. 7-Ib) – frezowanie, przy którym oś obrotu freza zajmuje położenie prostopadłe do powierzchni obrabianej.

Wygładzanie ścierne metodą bębnowania polega na ocieraniu się odpowiednio dobranej masy ściernej o powierzchnie przedmiotów obrabianych zanurzonych w tej masie. Masę ścierną mogą stanowić różne kształtki metalowe lub ceramiczne, ziarna ścierne, żwir, piasek, kawałki drewna lub skóry. Przy bębnowaniu kulek łożyskowych głównym składnikiem masy są również kulki, lecz o innej średnicy. Bębnowanie wykonuje się na sucho lub na mokro. W drugim przypadku masa ścierna i przedmioty, obrabiane są zanurzone w wodzie z dodatkami chemicznymi, zabezpieczającymi przedmioty obrabiane przed korozją. Dodawane są również środki tworzące pianę, w której zostają zawieszone drobne produkty ścierania.

Odmiany konstrukcyjne rozwiertaków zdzieraków stałych przedstawia rys. 12-9. Rozwiertaki trzpieniowe czteroostrzowe (a) z krótką częścią roboczą są używane przy rozwiercaniu otworów bez dodatkowego prowadzenia narzędzia, jak to ma miejsce np. przy pracach na tokarkach i re- wolwerówkach. Rozwiertaki kręte trzyostrzowe (b) są stosowane przy pracach na wiertarkach, gdy przedmiot obrabiany jest zamocowany w uchwycie wiertarskim, a narzędzie – prowadzone w tulejce. Rozwiertaki nasadzane (c i d) czteroostrzowe są stosowane w tych samych przypadkach co rozwiertaki trzpieniowe czteroostrzowe, przy obróbce otworów- o średnicach większych od 32 mm.

Szlifowanie z posuwem poprzecznym jest stosowane przy obróbce powierzchni nie dłuższych niż 200 mm. Wymaga ono sztywnych szlifierek o dużej mocy. Stosuje się je przy szlifowaniu czopów i szyjek wałów korbowych oraz krótkich powierzchni kształtowych.

Pojęcie obrabialności metali jest pojęciem szerokim, rozumianym w sensie pełnej charakterystyki danego metalu z punktu widzenia możności wykonania z niego przedmiotu różnymi metodami, np. odlewaniem, obróbką plastyczną, spawaniem, skrawaniem itp. Pojęcie skrawalności jest znacznie węższe i dotyczy tylko obróbki skrawaniem. Pod mianem skrawalności rozumie się pełną charakterystykę danego metalu określającą jego podatność na obróbkę skrawaniem. Skrawalność jest więc cechą bierną danego metalu. Przeciwnym pojęciem jest skrawalność jako cecha czynna, określająca – w odniesieniu do narzędzia – zdolność do skrawania innego metalu.

Skrzynkami prędkości są nazywane zespoły robocze obrabiarek składające się z przełączalnych przekładni i służące do otrzymywania ciągu prędkości obrotowych wyjściowego wałka skrzynki (skrzynki prędkości występują w przekazywaniu ruchu głównego, natomiast analogiczne skrzynki występujące w przekazywaniu ruchu posuwowego są nazywane skrzynkami posuwu).

Na rys. 12-5 jest przedstawione wiertło jednoostrzowe. Składa się ono z dwóch części: 1 – roboczej, nazywanej końcówką, o niewielkiej zbież- ności w kierunku chwytu, 2 – przedłużacza zakończonego chwytem. Część roboczą wierteł jednoostrzowych dawniej wykonywano ze stali szybkotnącej zgrzewanej stykowo z krótkim odcinkiem stali narzędziowej NE (ta wstawka ze stali narzędziowej węglowej była konieczna, ponieważ stali szybkotnącej nie można było bezpośrednio przyspawać do przedłużacza wykonywanego ze stali węglowej 45T, przeznaczonej do ulepszania cieplnego). Obecnie wiertła jednoostrzowe o małych średnicach (do ok. 15 mm) są wykonywane najczęściej z jednolitą końcówką z węglików spiekanych, przylutowaną do przedłużacza. Wiertła jednoostrzowe o większych średnicach są również wykonywane z płytką skrawającą wlutowaną do korpusu części roboczej wiertła.

Podstawą badania procesu skrawania jest obserwacja najpoważniejszych zmian zachodzących w materiale skrawanym, którymi są jego odkształcenia. Obserwacja taka może być dokonana różnymi metodami.

Po zapewnieniu płytkom ceramicznym odpowiednio wystarczającej odporności na pękanie (co wiąże się nierozerwalnie z uchronieniem krawędzi skrawającej ostrza przed jej wykruszaniem się podczas skrawania) równie istotna okazała się potrzeba zmniejszenia wrażliwości tych płytek na gwałtowne zmiany temperatury. Udary cieplne mogą być bowiem również przyczyną pękania tych płytek. Zmniejszenia wrażliwości tlenków spiekanych na gwałtowne zmiany temperatury, czyli zwiększenia ich wytrzymałości na udary cieplne, dokonuje się przez zmieszanie sproszkowanego tlenku aluminium z proszkiem węglika tytanu TiC w ilości od kilkunastu do kilkudziesięciu procent. Dodatek węglika tytanu zabarwia płytki ceramiczne na kolor czarnoszary. Rozróżnia się więc dwie grupy gatunków płytek ceramicznych:

Zalety stopniowania prędkości obrotowych według ciągów geometrycznych spowodowały, że ciągi te są powszechnie stosowane w budowie obrabiarek nie tylko do wyznaczania prędkości obrotowych wrzecion, lecz również prędkości ruchów prostoliniowych (liczby skoków) oraz posuwów. Ciągi te zostały znormalizowane. Podstawą ich normalizacji są ciagri Renarda (tabl. 18-1), których iloraz jest określony wzorem

Materiai przewidziany do usunięcia w operacji przeciągania jest skrawany przez szeregowo rozmieszczone ostrza przeciągacza o stopniowo wzrastającym wymiarze wysokości lub szerokości (rys. 5-2). Podczas pracy narzędzia przedmiot obrabiany jest najczęściej nieruchomy, a przeciągacz wykonuje ruch główny. Ruchu posuwowego -nie ma. Każde ostrze prze- oiągaeza usuiwa warstewkę materiału o grubości a. Odmianą przeciągania je$t przepychanie. Różnica między przeciąganiem i przepychaniem polega na tym, że podczas przeciągania narzędzie jest ciągnione, a podczas przepychania – pchane. Przy usuwaniu większych naddatków, rzędu kilku milimetrów, przeciąganie i przepychanie odbywa się kompletem narzędzi, z których każde usuwa część naddatku na obróbkę. Głównymi zaletami przeciągania są: