Urządzenia do bezstopniowej regulacji prędkości obrotowej
Urządzenia służące do bezstopniowej regulacji prędkości ruchów głównych i posuwowych można podzielić na: mechaniczne, hydrauliczne i elektryczne. Urządzeniami mechanicznymi do bezstopniowej zmiany prędkości obrotowej są przekładnie cierne (rys. 19-7). Rysunek a przedstawia przekładnię składającą się z dwóch tarcz z wklęsłymi powierzchniami czołowymi. Ruch obrotowy z jednej tarczy na drugą jest przenoszony przez wahliwe rolki, które można ustawić pod różnym kątem. Przekładnie tego typu, o zmianie wartości przełożenia od 3 do 6,5, są stosowane głównie w obrabiarkach do gładzenia (honowania), jak również w tokarkach o mocach do 25 kW. Rysunek b przedstawia przekładnię z tarczami płaskimi, a rys. c – ze stożkami. W obu odmianach tych przekładni, stosowanych w automatach do napędu wałka rozrządczego, ruch jest przenoszony przez przesuwną rolkę. Na rysunku d jest przedstawiona przekładnia pasowa z tarczami stożkowymi i pasem o przekroju trapezowym. Gdy na jednym wałku tarcze są rozsuwane, to pas zbliża się do osi wałka, pracując na mniejszej średnicy jednocześnie na drugim wałku tarcze zbliżają się do siebie i pas oddala się od wałka. W przekładniach PIV o analogicznej konstrukcji pas zastąpiony jest specjalnym łańcuchem, a tarcze zaopatrzone są w promieniowo nacięte rowTki, do których zagłę- bione są blaszki łańcucha. Inny przykład przekładni ciernej z pochylonym i przesuwnym silnikiem przedstawia rys. e. Przekładnie tego typu są stonowane do napędu wrzecion wiertarek i innych obrabiarek o małej mocy, z pionowym wrzecionem. / '