Przy frezowaniu współbieżnym siła Ft działa w tym samym kierunku, w którym jest przesuwany stół frezarki. Jeśli więc w mechanizmie napędu stołu frezarki nie ma urządzenia do kasowania luzu na gwincie śruby pociągowej, to ostrze freza – zagłębiając się w materiał obrabianego przedmiotu – może przyspieszyć ruch stołu o wartość tego luzu. Bez wspomnianego urządzenia ruch stołu nie jest ruchem jednostajnym, a praca w tych warunkach może przyczynić się do uszkodzenia narzędzia i obrabiarki.

Spośród różnych rozwiązań konstrukcyjnych chwytów przeciągaczy polska norma PN-69/M-55107 obejmuje tylko niektóre rozwiązania, przeznaczone w większości do szybkiego mocowania. Zasada szybkiego moco- wahia walcowego chwytu przeciągacza jest wyjaśniona na rys. 13-2.

Na rysunku 15-8 przedstawiono trzy przypadki gwintowania otworu o długości l0 gwintownikami o różnych długościach części skrawającej h. W przypadku i część skrawająca jest krótsza od długości otworu, w przypadku II – równa, a w przypadku III – dłuższa od otworu.

Za podstawowy wskaźnik skrawalności jest uznawana trwałość ostrza, ponieważ spośród trzech wskaźników w największym stopniu wpływa ona na wydajność i jednostkowy koszt obróbki. Niezależnie od tego trwałość ostrza jest wskaźnikiem najbardziej ogólnym z uwagi na to, że jest ona uzależniona od obu wskaźników poprzednich (ze wzrostem bowiem oporów skrawania wzrasta obciążenie ostrza, a przez to maleje jego trwałość, jak również wzrastającemu zużyciu ostrza towarzyszy wzrost chropowatości powierzchni obrobionej).

Gdyby przyjąć założenie, że obrabiarka jest całkowicie odizolowana od drgań zewnętrznych, wszystkie jej masy wirujące są idealnie wyrówno- ważone, a elementy jej są idealnie wykonane oraz że nie występuje narzucona przyczynami zewnętrznymi zmienność sił skrawania, to i w tych warunkach mogą powstać drgania. Drgania takie, jak wspomniano poprzednio, nazywane są drganiami samowzbudnymi, a przyczyna ich powstawania tkwi w samym procesie skrawania i jest nią tarcie materiału skrawanego o ostrze narzędzia (czyli niegasnące źródło energii).

Wykres strukturalny przedstawiony na rys. 19-3 składa się z czterech linii poziomych, odpowiadających poszczególnym wałkom, oraz linii pionowych odpowiadających poszczególnym prędkościom obrotowym. Wykres taki obrazuje dobór zastosowanych przekładni oraz naświetla kombinacje połączeń dla uzyskania wszystkich prędkości.

Dotychczas nie udało się opracować sposobów całkowitego wyeliminowania drgań obrabiarki i narzędzia. Ochronę obrabiarki przed drganiami udzielanymi z zewnątrz przez podłoże .można w znacznym stopniu uzyskać przez zastosowanie wspomnianych poprzednio wibroizolatorów. Stosowane są one obecnie głównie w odniesieniu do szlifierek i innych obrabiarek przeznaczonych do obróbki dokładnej, jak np. precyzyjnych wytaczarek.

Czynnikami mającymi największy wpływ na trwałość ostrza są: właściwości materiału skrawanego i materiału ostrza, stan powierzchni ostrza i jego geometria, warunki chłodzenia ostrza oraz parametry skrawania.

Przy skrawaniu metali plastycznych często tworzy się na ostrzu narzędzia tzw. narost. Jest to niewielkie wzniesienie składające się z silnie odkształconych plastycznie cząstek materiału skrawanego, przywartych do powierzchni natarcia w pobliżu krawędzi ostrza. Jakkolwiek narost utworzony jest z cząstek materiału skrawanego, to jednak z uwagi na ich silne odkształcenie plastyczne i umocnienie twardość narostu jest 2-P3 razy większa od rodzimego materiału skrawanego, przez co narost ten może stanowić przedłużenie ostrza i brać udział w skrawaniu materiału, z którego powstał. Narost odgrywa dużą rolę w procesie skrawania.

Ze wzglądu na kierunek ruchu posuwowego rozróżnia się toczenie wzdłużne, poprzeczne, skośne i kształtowe (rys. 4-1). Toczenie wzdłużne jest stosowane do obróbki powierzchni zewnętrznych wałków gładkich i stopniowych (obtaczanie) oraz do obróbki powierzchni wewnętrznych otworów (roztaczanie). Na ogół ruch obrotowy wykonuje przedmiot obrabiany, posuwowy zaś – nóż. Wzdłużne toczenie powierzchni wewnętrznych może być przeprowadzane również przy ruchu głównym obrotowym wykonywanym przez nóż ruch posuwowy jest wykonywany przez przedmiot obrabiany (wytaczanie).

Obliczone na podstawie tych wzorów trwałości ostrza Tnw są bardzo krótkie. Jeżeli na przykład robotnik traci na wymianę noża Tzn = 2 min, to przy pracy nożem ze stali szybkotnącej największa wydajność obróbki wystąpi wtedy, gdy parametry skrawania będą tak dobrane, że trwałość będzie równa Tnw = 72 = 14 min, a przy pracy nożem z węglików spiekanych Tnw = 4-2 = 8 min. Podstawiając te krótkie okresy trwałości ostrza na miejsce trwałości zalecanej Tz we wzorach 4-13 i 4-14, otrzymuje się bardzo duże okresowe prędkości skrawania vT, jako vnw. Wprawdzie przy takich bardzo dużych prędkościach skrawania jest uzyskiwana największa wydajność obróbki, to jednak z uwagi na odpowiednio duże koszty obróbki z tytułu szybko zużywających się narzędzi prędkości te są stosowane tylko w szczególnych przypadkach, przy wykonywaniu operacji (zabiegów) tzw. limitujących, tzn. operacji (zabiegów) stanowiących „wąskie gardło” produkcji. Dla wszystkich pozostałych operacji (zabiegów) powinny być stosowane parametry skrawania zapewniające najmniejsze koszty obróbki.

Postępujące, zużycie ostrza doprowadza je do utraty zdolności skrawania z wymaganą jakością i wydajnością obróbki. Utratę zdolności skrawnych ostrza do obróbki przedmiotu z zachowaniem żądanych wymagań nazywa się stępieniem ostrza. Czas pracy ostrza, czyli czas skrawania w nie zmienionych warunkach skrawania aż do umownego stępienia ostrza, nazywa się okresem trwałości, ostrza lub okresową trwałością ostrza i oznacza literą T.