Zastosowanie diamentu jako materiału do wyrobu narzędzi skrawających i ściernych coraz bardziej zwiększa się. Wiąże się to z rozwojem obróbki skrawaniem w kierunku wzrastającej dokładności wykonania i gładkości powierzchni części maszyn. '

Dziai gospodarki narzędziowej zakładów produkcyjnych przemysłu maszynowego zajmuje się całokształtem spraw związanych nie tylko z narzędziami skrawającymi, lecz ogólnie z pomocami warsztatowymi. Do pomocy warsztatowych zalicza się: narzędzia skrawające oraz narzędzia do obróbki plastycznej na zimno i gorąco narzędzia ślusarskie, spawalnicze i montażowe, warsztatowe środki pomiarowe, oprawki narzędziowe oraz uchwyty obróbkowe.

Odmiany i konstrukcja wierteł krętych iertła kręte objęte normami państwowymi zostały podzielone na kilka odmian. Ze względu na rodzaj materiału skrawanego wiertła te zostały podzielone na wiertła: do żeliwa i stali, do mosiądzu, do miedzi i aluminium.

Diament jako materiał narzędziowy znajduje zastosowanie w dwojakiej postaci: duże ziarna stosuje się do wyrobu noży diamentowych lub innych narzędzi, np. obciągaczy (ołówków) do ośtrzenia i profilowania ściernic proszek diamentowy służy do wyrobu ściernic diamentowych, past polerskich itp. W pierwszym przypadku kryształy diamentu poddawane są szlifowaniu i polerowaniu, a w drugim – mieleniu i przesiewaniu przez sita.

Szmergiel składem swym jest zbliżony do korundu. Różni się od niego mniejszą twardością i większą ilością domieszek. Jest stosowany jako proszek do wyrobu past polerskich oraz papierów ściernych.

We‘wszystkich odmianach noży kształtowych kształtową powierzchnią jest powierzchnia przyłożenia. Powierzchnia natarcia jest powierzchnią płaską i tylko tę powierzchnię szlifuje się podczas ostrzenia noża. Wielkości zapasów na ostrzenie noży kształtowych pokazano (zakreskowane pola) na rys. 11-16, a przykład ich ostrzenia – na rys. 11-17.

Wygląd zewnętrzny i przykłady zastosowania składanych noży tokarskich imakowych ogólnego przeznaczenia, nazywanych nożami oprawkowymi, pokazano na rys. 11-6. Noże te dzielą się na dwie grupy. Do pierwszej grupy należą noże ze stali szybkotnącej wykonywane ze znormalizowanych półfabrykatów o przekroju okrągłynt, kwadratowym lub prostokątnym. Półfabrykaty te są objęte normą PNW5/M-58700. Do drugiej grupy należą noże o małych przekrojach trzonków, zaopatrzone w płytki z węglików spiekanych. Symbole oprawek są podane na rysunku.

Układem odniesienia jest nazywany zespół płaszczyzn, osi i punktów służących do jednoznacznego określenia geometrii ostrza, tzn. jego kątów i wymiarów długości. Geometrię ostrza narzędzi skrawających można rozpatrywać w czterech układach odniesienia: narzędzia, technologicznym, ustawienia i roboczym (wg PN-76/M-01021).

Wzory o podobnej postaci są przytaczane w literaturze dla przypadków szlifowania otworów oraz płaszczyzn. W rzeczywistości ostrza ściernicy nie są rozmieszczone szeregowo i prawdopodobieństwo pracy następnego ostrza w tej samej płaszczyźnie prostopadłej do osi obrotu ściernicy jest znikomo małe. Sąsiednie ostrza w kolejności obrotu ściernicy pracują więc w różnych płaszczyznach, co powoduje, że warstwa skrawana przez jedno ostrze ściernicy ma kształt pokazany na rys. 8-5a. Ostrze faktycznie rozpoczyna skrawanie w punkcie P, a kończy w pujikcie K. Jeżeli ponadto uwzględnić obrót przedmiotu w czasie pracy ostrza, to punktem wyjścia ostrza z materiału będzie punkt K'. Kształtowanie zarysu powierzchni obrobionej przez szlifowanie w ujęciu zbliżonym do rzeczywistości przedstawiono na rys. 8-5b.

Węglik krzemu, nazywany również karborundem, jest otrzymywany w piecach elektrycznych przez spiekanie w. temperaturze około 1920°C piasku kwarcowego ze sproszkowanym węglem. Węglik krzemu odznacza się wysoką twardością (klasa 9,5), Ziarna węglika krzemu otrzymywane przy rozłupywaniu mają wyjątkowo ostre krawędzie, a tym samym i wysokie własności skrawne. Wadą tych ziarn jest znaczna ich kruchość. Z tego względu węglik krzemu stosowany jest do wyrobu ściernic l przeznaczonych do szlifowania metali odznaczających się małą wytrzy- małością na rozęiąganie, lecz dużą twardością. Jest on również stosowany do szlifowania węglików spiekanych. W tym przypadku musi jednak odznaczać się wyższą jakością, a przede wszystkim zwiększoną czystością.

Przy przejściach wykańczających konieczne jest uzyskiwanie wymaganej dokładności wymiaru obróbkowego i kształtu oraz wymaganej chropowatości powierzchni obrobionej. Spełnienie tych wymagań jest możliwe przy znacznie mniejszych (niż przy przejściach wstępnych) posuwach i głębokościach skrawania, co nie daje wysokiego stopnia wykorzystania mocy obrabiarki. Z tych względów dla przejść wykańczających odpadają z reguły ograniczenia z tytułu mocy obrabiarki i wytrzymałości narzędzia.

W strukturze organizacyjnej działu lub sekcji gospodarki narzędziowej są przewidziane dwa piony: pierwszy – funkcjonalny, zajmujący się sprawami planowania, zaopatrzenia oraz nadzoru technicznego i należący do‘ zarządu przedsiębiorstwa, drugi – wydział narzędziowy, którego głównym zadaniem jest wyrób narzędzi i innych pomocy warsztatowych (uchwytów, sprawdzianów itp,).