Obróbka uzębień jest dokonywana różnymi narzędziami według trzech metod, do których należą: metoda kształtowa, kopiowa i obwiedniowa. W metodzie kształtowej zarys narzędzia ma kształt wrębu koła obrabianego. Narzędziem może być kształtowy nóż dłutowniczy, frez modułowy krążkowy lub trzpieniowy, bądź – w obróbce wykańczającej – odpowiednio zaprofilowana ściernica.
Noże z ostrzami diamentowymi mają w większości diamenty mocowane mechanicznie w sposób rozłączny, z wyjątkiem małych nożyków oprawkowych do wytaczania otworów o niewielkich średnicach (ostrze diamentowe zalewa się w gnieździe odpowiednim stopem). Istnieje kilka sposobów mocowania diamentów. W rozwiązaniu pokazanym na rys. 11-12 diament 1 z dwiema równoległymi powierzchniami płaskimi jest zabezpieczony przed obrotem przez dopasowaną do niego podkładkę ustawczą 2. Grubość podkładki jest nieco mniejsza od grubości diamentu, dzięki czemu można wkrętem 3 i płytką mocującą 4 docisnąć diament do gniazda trzonka noża 5. Po zamocowaniu diamentu wkręt zaciskowy zostaje zabezpieczony plombą ołowianą 6,
Przy bezkłowym szlifowaniu wałków oś obrotu wałka znajduje się nad płaszczyzną osi tarcz (ok. 1/15 d). W przypadku ustawienia osi wałka na poziomie osi tarcz powstaje błąd kształtu walka nazywany graniastością (rys. 8-8). Zarys takiego walka w przekroju prostopadłym do osi powstaje przez połączenie wzajemnie stycznych łuków wykreślonych dużym (R) i małym (r) promieniem z każdego wierzchołka trójkąta równobocznego. Wszystkie wymiary średnic takiego wałka są sobie równe, a mimo to wałek nie jest okrągły, czyli nie ma zarysu kołowego.
W zależności od tego czy otwór jest wykonywany w pełnym materiale, czy w uprzednio już wykonanym otworze o mniejszej średnicy, rozróżnia się wiercenie pełne (wstępne), krótko nazywane wierceniem, oraz wiercenie wtórne nazywane powiercaniem. Zarówno wiercenie peíne, jak wtórne może być przelotowe – gdy długość wykonywanego otworu obejmuje całą grubość lub długość materiału w miejscu wiercenia, albo nieprzelotowe – gdy długość (głębokość) otworu jest mniejsza od grubości lub długości materiału wierconego.
Z punktu widzenia obróbki skrawanięm najbardziej charakterystyczną cechą tworzyw sztucznych jest duża ich ścierność, czyli zdolność do aktywnego oddziaływania na współpracujący materiał (ścierania). Wysoka ściernośc tworzyw sztucznych, przyczyniająca się do szybkiego zużycia ostrza skrawającego, jest wywołana obecnością takich wypełniaczy, jak włókna szklanego, azbestowego, miki, mączki kamiennej, sproszkowanych metali itp. Dlatego też przy skrawaniu tworzyw sztucznych stosuje się narzędzia’z ostrzami wykonanymi albo ze stali szybkotnących albo z płyt- kami z węglików spiekanych (zalecany gatunek H20S). Coraz większe zastosowanie przy skrawaniu tworzyw sztucznych znajduje diament.
W procesie tworzenia się wióra ścinanego występują opisane poprzednio odkształcenia plastyczne materiału skrawanego. Odkształcenia te powstają w obszarze ograniczonym liniami OP i OK {rys. 3-8). Linia OP jest granicą początku odkształceń plastycznych, a linia OK – granicą końca. Obszar między tymi liniami granicznymi jest obszarem przetwarzania materiału warstwy skrawanej w wiór, czyli jest obszarem tworzenia wióra.
Płytek wieloostrzowych nie ostrzy się, ponieważ koszt ostrzenia jest większy niż koszt nowej płytki. W wyniku takiej eksploatacji nie następuje odsłanianie głębiej położonych warstw materiału płytki, w związku z czym materiał rdzenia płytki powinien odznaczać się dużą wytrzymałością na obciążenia mechaniczne, a materiał warstwy powierzchniowej dobrą odpornością na zużycie spowodowane procesem skrawania. Płytki wieloostrzowe wykonuje się jako zwykłe lub powlekane, tj. pokrywane najczęściej cienką warstwą węglików tytanu. Stosowane jest również pokrywanie węglikami tantalu lub azotkami tytanu.
Struktura organizacyjna działu gospodarki narzędziowej (DGN) jest uzależniona w główrtej mierze od wielkości całego zakładu produkcyjnego oraz wielkości narzędziowni przyzakładowej. Wielkość zakładu jest oceniana najczęściej wg liczby zatrudnionych pracowników, przy czym rozróżnia się: zakłady małe, w których zatrudnia się do 500 pracowników, średnie – 500-F2000, duże – 2000-1-7000, bardzo duże – powyżej 7000 pracowników. Wielkość narzędziowni przyzakładowych jest natomiast oceniana wg liczby zainstalowanych w narzędziowni obrabiarek podstawowych. Za narzędziownie I wielkości uważa się takie, w których jest zainstalowanych ponad 120 obrabiarek, 11 wielkości – 50-H20 obrabiarek, III wielkości – 20-50 obrabiarek i IV wielkości – poniżej 20 obrabiarek- Na rys. 17-2 jest pokazany najbardziej rozbudowany schemat struktury organizacyjnej działu gospodarki narzędziowej, spotykany w bardzo, dużych zakładach produkcyjnych z narzędziownią I wielkości. W mniejszych zakładach produkcyjnych schemat organizacyjny DGN zawiera mniej samodzielnych komórek organizacyjnych, a spełniane przez ftie funkcje są w komórkach wspólnych. W małych zakładach rolę działu gospodarki narzędziowej odgrywa już tylko sekcja gospodarki narzędziowej schemat jej struktury organizacyjnej stanowi znaczne uproszczenia schematu przedstawionego na rysunku 17-2.
Polerowanie ścierne polega na dwóch powtarzających się po sobie procesach: 1 – powstawanie na powierzchni obrabianej warstewki związków chemicznych bardziej miękkich od zastosowanego przy obróbce proszku ściernego, 2 -mechaniczne usuwanie tej warstewki przez pastę polerską.
Więksżą trwałość od spiekanych węglików metali i tlenków aluminium wykazuje azotek boru o nazwie handlowej elbor lub borazbn. Materiał ten był do niedawna stosowany w postaci sproszkowanej do wyrobu ściernic (tarcz szlifierskich). Obecnie jest również stosowany do wyrobu bardzo małych płytek wlutowywanych w miejsce wierzchołka ostrza do płytek skrawających z węglików spiekanych. Takie płytki skrawające noszą nazwę płytek kompozytowych i są stosowane do wyrobu noży tokarskich oraz innych narzędzi wieloostrzowych przeznaczonych do skrawania żeliwa twardego, stali hartowanych, stopów trudno obrabialriych, a nawet węglików spiekanych.
Czyste aluminium jest miękkie i plastyczne, natomiast tlenek aluminium A1Z03 jest bardzo iwardy. Aluminium jest materialem znacznie tańszym od wolframu, dlatego zastosowaniem sproszkowanego tlenku aluminium do wyrobu spiekanych materiałów narzędziowych interesowano się już od wielu lat. Pierwsze próby stosowania tego materiału w obróbce skrawaniem prowadzono w’ostatnich latach przed drugą wojną światową, ale tylko do obróbki tworzyw sztucznych.
Ostrza zataczane występują głównie we frezach przeznaczonych do obróbki powierzchni kształtowych. Zarys krawędzi ostrza zataczanego, odpowiadający zarysowi frezowanej powierzchni, stanowi wynik przecięcia płaskiej powierzchni natarcia z kształtową powierzchnią przyłożenia. Ponieważ przy ostrzeniu frezów zataczanych łatwiej jest szlifować płaską powierzchnię natarcia (rys. 14-12) niż kształtową powierzchnię przyłożenia, dlatego niezbędny zapas na ostrzenie tworzy się przez wydłużenie powierzchni przyłożenia w kierunku grzbietu ostrza. Wydłużenie to (zatoczenie) powinno być dokonane według takiej linii krzywej, przy której byłaby zachowana niezmienność kąta przyłożenia, tzn. aby ostrze – po zeszlifowaniu do punktu K – miało kąt przyłożenia aJk = afw, czyli taki sam jak poprzednio na wierzchołku W.
zero komentarzy