Obróbka uzębień jest dokonywana różnymi narzędziami według trzech metod, do których należą: metoda kształtowa, kopiowa i obwiedniowa. W metodzie kształtowej zarys narzędzia ma kształt wrębu koła obrabianego. Narzędziem może być kształtowy nóż dłutowniczy, frez modułowy krążkowy lub trzpieniowy, bądź – w obróbce wykańczającej – odpowiednio zaprofilowana ściernica.
Metoda ta jest stosowana przy obróbce kół zębatych walcowych, w których występuje niezmienność zarysu wrębu na całej długości linii zęba. W szczególnych przypadkach jest ona niekiedy stosowana przy obróbce kół zębatych stożkowych, wykonujących niewielkie ruchy obrotowe (np. koła satelitowe w mechanizmach różnicowych oraz – częściej – jako ob- róbka wstępna kół zębatych stożkowych.
Metoda kopiowa jest stosowana głównie w obróbce kół zębatych stożkowych o dużych modułach. Polega ona na tym, że obrabiany ząb uzyskuje żądany kształt przez odwzorowywanie zarysu kopiału, po którym są wodzone prowadnice sań narzędziowych z nożami strugarskimi.
Istotę metody obwiedniowej, według której są obrabiane zarówno koła zębate walcowe, jak i stożkowe, można określić jako współpracę dwóch kół zębatych (z których jedno jest kołem obrabianym, a drugie narzędziem), bądź koła zębatego z zębatką-narzędziem, bądź też ślimaka ze ślimacznicą. Ząb obrabianego koła uzyskuje żądany kształt w wyniku obwodzenia go przez kolejne położenia krawędzi skrawających narzędzia.
Powyższe metody mają swoje odmiany. Na przykład w stosunku do metody obwiedniowej można wyodrębnić obróbkę obwiedniową ciągłą i przerywaną. Przy obróbce obwiedniowej przerywanej występują kolejno powtarzające się cykle pracy, obejmujące wykonanie części uzębienia, gdy tymczasem przy obróbce obwiedniowej ciągłej nie ma żadnych przerw w pracy narzędzia aż do zakończenia obróbki koła.
Praca freza krążkowego modułowego jest pokazana na rys. 16-1 a. Po wy- frezowaniu frezem krążkowym 2 wrębu w kole obrabianym 1 koło jest obracane o kąt podziałowy fł i następuje frezowanie następnego wrębu.
Frezy krążkowe modułowe są frezami kształtowymi z ostrzami zataczanymi. Frezy te, przeznaczone do nacinania zębów niekorygowanych z kątem przyporu a0 = 20° i normalnej wysokości (y = 1), są znormalizowane i objęte normą PN-76/M-57550. Dla modułów 0,5-ł-0,9 mm norma ta przewiduje konstrukcję freza pokazaną na rys. 16-lb, dla modułów 1A-' -1-20 mm – jak na rys. 16-lc.
Kąt natarcia we frezach krążkowych modułowych – 0°, a kąt zatoczenia mierzony na wierzchołkach ostrza cy = lO-ł-150. Wobec zerowej wartości kąta natarcia zarys krawędzi ostrza freza do nacinania zębów prostych ściśle odpowiada zarysowi wrębu obrabianego koła. ii
zero komentarzy