Wytyczne projektowania noży kształtowych promieniowych

– Pełny projekt noża kształtowego obejmuje:

– określenie wymiarów gabarytowych noża,

– wyznaczenie zarysu noża,

– wykonanie rysunku wzornika i przeciwwzornika łącznie z rysunkiem zarysu noża (w powiększeniu zależnym od posiadanego projektora),

– opracowanie rysunku wykonawczego noża.

Podstawą do określenia wymiarów gabarytowych noży kształtowych jest największa głębokość zarysu przedmiotu obrabianego ii-l gdzie dmax i dmin – największa i najmniejsza średnica kształtowej powierzchni przedmiotu, obrabianej projektowanym nożem.

Wyznaczenie zarysu krawędzi ostrza noża kształtowego w płaszczyźnie natarcia oraz zarysu kształtowej powierzchni przyłożenia może być dokonane metodą wykreślną lub analityczną. Metoda wykreślną jest stosowana tylko w przypadku projektowania noży do obróbki przedmiotów o niewielkiej dokładności. Metoda ta nie wymaga bliższych wyjaśnień, gdyż łatwo może być zrozumiana przy omawianiu metody analitycznej.

Metoda analityczna polega na tym, że mając określony kształt przedmiotu, a tym samym jego zarys w płaszczyźnie osiowej, wyznacza się najpierw zarys krawędzi noża w płaszczyźnie natarcia, a następnie zarys kształtowej powierzchni przyłożenia.

Na rys. ll-20a zamieszczono szkic przedmiotu obrabianego z wymiarami konstrukcyjnymi. Na podstawie takiego szkicu wykonuje się rysunek pomocniczy przedmiotu w dwóch rzutach, na których obiera się charakterystyczne punkty zarysu (rys. ll-20b). Dla każdego punktu charakterystycznego 1, 2, 3, … 7 oblicza się promienie rlt r2, rs . .. r7 i wymiary długościowe I2, ls … I7. Dla prostoliniowego odcinka zarysu wy- starczy obrać jako punkty charakterystyczne tylko punkty skrajne tego odcinka, natomiast jeśli chodzi o odcinki krzywoliniowe, to im więcej punktów obierze się, z tym większą dokładnością zostanie wyznaczony zarys noża.

Charakterystyczny punkt zarysu przedmiotu o najmniejszym promieniu r (w tym przykładzie punkt 1) jest odpowiednikiem wierzchołka noża i na górnym rzucie przedmiotu punkt ten zaznaczamy na poziomie osi przedmiotu. Przez punkt 1 rysujemy linię prostą nachyloną do poziomu pod kątem równym ustawieniowemu kątowi natarcia y oraz drugą linię prostą, odchyloną od pionu pod kątem równym ustawieniowemu kątowi, przyłożenia a.

Dla stali średnio twardych o wytrzymałości Rm = 750 MPa oraz żeliwa o twardości 190 HB zalecanymi wartościami kątów są: y = 20° oraz a = 12°. Na płaszczyźnie natarcia zaznaczamy punkty charakterystyczne, a następnie dla każdego z nich. obliczamy wymiar JE, potem F i ostatecznie szukamy wymiar G.

Dla obliczenia wymiarów E i F jest potrzebna znajomość wymiaru Hp, jako odległości przedłużonej płaszczyzny natarcia od środka przedmiotu Op, oraz kątów natarcia y2 Y3> ,YT dla poszczególnych punktów charakterystycznych zarysu przedmiotu. Aby uniknąć pomyłek, najlepiej korzystać z odpowiednio uszeregowanych równań (tabl. 11-4).