Układem odniesienia jest nazywany zespół płaszczyzn, osi i punktów służących do jednoznacznego określenia geometrii ostrza, tzn. jego kątów i wymiarów długości. Geometrię ostrza narzędzi skrawających można rozpatrywać w czterech układach odniesienia: narzędzia, technologicznym, ustawienia i roboczym (wg PN-76/M-01021).
W układzie narzędzia ostrze jest traktowane jako bryła geometryczna, na której rysunku podaje się wszystkie wymiary liniowe i kątowe, niezbędne do prawidłowego wykonania narzędzia. Układ ten można ściślej nazwać układem wykonania lub wymiarowania narzędzia.
Układ technologiczny dotyczy tylko narzędzi składanych ze wstawianym ostrzem (w przypadku narzędzia jednoostrzowego, np. noża tokarskiego) lub ze wstawianymi ostrzami (w przypadku narzędzia wieloostrzowego, np. głowicy frezowej). Płaszczyzny odniesienia oraz kąty ostrza narzędzia w tym układzie mają oznaczenia wyróżnione indeksem t, symbolizującym układ technologiczny. W układzie tym jest więc podawana wynikowa geometria ostrza narzędzia składanego w zależności od wykonawczych wartości elementów geometrycznych ostrza i jego położenia w zmontowanym narzędziu. Z tego względu układ ten jest również nazywany układem złożenia narzędzia.
Układ ustawienia jest to układ przewidziany do wyznaczania geometrii ostrza narzędzia w odniesieniu do przedmiotu obrabianego, szczególnie w przypadkach nietypowego ustawienia narzędzia na obrabiarce. Płaszczyzny odniesienia i kąty występujące w tym układzie mają oznaczenia wyróżnione indeksem u, symbolizującym układ ustawienia.
Układ roboczy jest to układ, w którym jest rozpatrywana geometria ostrza podczas pracy narzędzia z tego względu układ ten bywa również nazywany układem pracy narzędzia. Płaszczyzny odniesienia tego układu ustawia się biorąc pod uwagę kierunek wypadkowego ruchu względnego między narzędziem a przedmiotem w rozpatrywanym punkcie krawędzi skrawającej. Oznaczenia płaszczyzn i kątów należących do tego układu wyróżnia się indeksem e (od słowa „efektywny”), symbolizującym układ roboczy.
zero komentarzy