Zależność trwałości ostrza T od prędkości skrawania jest wyrażona ogólnym wzorem tzw. stała, reprezentująca wpływ wszystkich czynników osobno we wzorze nie wyodrębnionych w sensie fizycznym stała CT jest równa okresowi trwałości ostrza przy prędkości skrawania v = 1 m/min, wykładnik potęgowy, znajdowany doświadczalnie wartość wykładnika s dla węglików spiekanych wynosi 3-ś-6, zaś dla stali szybkotnących 8-ś-10.
Powyższą zależność obowiązującą dla niewielkiego zakresu zmian prędkości skrawania obrazuje linia krzywa (hiperbola) na wykresie zwykłym lub linia prosta na wykresie logarytmicznym (rys. 3-27). Współczynnik kierunkowy linii prostej jest równy tg a =- s. Z wykresu tego widać, że niewielki przyrost prędkości skrawania (-TAP) powoduje duży spadek trwałości ostrza (-AT). W rzeczywistości obserwuje się odstępstwo tej zależności od hiperboli lub linii prostej (na wykresie logarytmicznym), szczególnie wtedy, gdy zmiana prędkości skrawania odbywa się w szerokim przedziale.
Wzór 3-28 może być wykorzystany dla określenia odwrotnej zależności, tzn. gdzie: C„ = VcT – tzw. stała, uwzględniająca wpływ czynników osobno we wzorze nie wyodrębnionych Cv jest równe co do wielkości prędkości skrawania przy T = 1 min, m – – – wykładnik potęgowy (s jest znajdowane doświadczalnie, np. dla noży ze stali szybkotnącej s = 8, czyli m = 0,125, dla węglików spiekanych a = 5, czyli m = 0,20 dla innych narzędzi wartości te są inne).
Prędkość skrawania odpowiadająca określonemu okresowi trwałości ostrza jest nazywana okresową prędkością skrawania. Na przykład dla okresu trwałości ostrza T = 20 min odpowiadająca mu prędkość skrawania jest nazywana dwudziestominutową prędkością skrawania v2a Analogicznie można mówić o godzinowej prędkości skrawania u6o, czterogodzinnej prędkości skrawania v2i0 itp.
Zależność między trwałością ostrza i prędkością skrawania cz. II
Jeżeli w danych warunkach obróbki zmienia się tylko prędkość skrawania, to zależność między zmiennymi prędkościami skrawania i odpowiadającymi im trwałościami ostrza jest wyrażona wzorem '
Traktując trwałość ostrza T2 jako trwałość zalecaną Tz w danych warunkach produkcyjnych, można obliczyć na podstawie tego wzoru odpowiadającą tej trwałości zalecaną prędkość skrawania vs
Z wzoru 3-31 korzysta się w tych przypadkach, gdy chcemy obliczyć prędkość skrawania, przy której ostrze narzędzia będzie się tępiło po wymaganym (zalecanym) czasie skrawania Tx.
PRZYKŁAD. Nóż tokarski ze stali szybkotnącej, pracujący na automacie tokarskim w określonych warunkach skrawania i przy prędkości v = 27 m/min, tępi się po 180 minutach pracy ostrza. Jest to zbyt krótki okres trwałości ostrza, powodujący konieczność zatrzymywania całego automatu dla wymiany tego noża przed końcem dnia roboczego (zmiany). Gdyby trwałość ostrza tego noża wzrosła do 315 minut, to jego wymiana mogłaby się odbywać dopiero po skończeniu zmiany, a w ciągu dnia roboczego automat mógłby pracować bez przerwy. Resztę czasu do pełnego dnia roboczego, wynoszącą 8-60-315 = 480-315 = 165 min, będą wypełniały przerwy w .pracy noża (podawanie i mocowanie materiału, praca innych narzędzi itp.).
Obliczyć, z jaką prędkością skrawania powinien pracować ten nóż, aby trwałość jego ostrza wystarczyła na pełną zmianę, tzn. obliczyć okresową prędkość skrawania rT dla okresu trwałości T = 315 min (U315).
Znana prędkość skrawania v – 27 m/min odpowiada okresowi trwałości ostrza T = 180 min, czyli Uiao = 27 m/min. Zalecaną prędkość skrawania vz = V315 obliczymy na podstawie wzoru 3-31 napisanego w postaci. Widzimy, że wystarczy zmniejszyć prędkość skrawania tylko o 2 m/min, a automat będzie mógł pracować bez zatrzymywania .przez cały dzień roboczy.