Skrzynki posuwów

Skrzynki posuwów stanowią w obrabiarkach zespoły robocze o znacznie większej ilości i różnorodności przekładni niż skrzynki prędkości. Wynika to z potrzeby zapewnienia obrabiarkom, a głównie uniwersalnym, dużej liczby posuwów roboczych przypadających na jeden obrót wrzeciona (np. w tokarkach pociągowych dla toczenia gwintów metrycznych, calowych i modułowych) oraz posuwów minutowych (jak np. we frezarkach), a także posuwów przyspieszonych.

W skrzynkach posuwów, oprócz stosowanych w skrzynkach prędkości dwójek i trójek przesuwnych, występują przekładnie Nortona, przekładnie z przesuwnym wpustem oraz przekładnie zygzakowe.

Schemat przekładni zygzakowej pokazano na rys. 19-8. Na wałku I osadzone są dwa bloki kół zębatych. Jeden blok, składający się z kół Zi i zs, zaklinowany jest na tym wałku, a drugi blok, składający się z kół Za i zt, obraca się luźno na wałku I. Na wałku II (pośrednim) osadzone są trzy bloki kół zB i z6, z7 i zs oraz z9 i z10, wszystkie luźno obracające się na tym wałku. Na wałku III, odbierającym ruch obrotowy, zamocowane jest przesuwnie koło zębate zn, będące w stałym zazębieniu z kołem pośrednim zp osadzonym luźno na wałku odchylnej kołyski.

Wszystkie koła zębate o większej średnicy mają po 50 zębów, tzn. zx – z3 = zs = z7 = z9 = Zn = 50, a koła o mniejszej średnicy mają po 25 zębów, czyli Zz = Zi = z6 = zs = z10 = 25.

Jak widzimy, przy tego typu przekładni zygzakowej wartość przełożenia zawarta jest w granicach od 2 do-r. Przy większej liczbie bloków kół na wałku I i II otrzymuje się dalsze kolejne wartości przełożenia, np. d° Zaletą przekładni zygzakowej, w porównaniu z innymi prze kładniami zębatymi, jest duża rozpiętość wartości otrzymywanych przełożeń. Ponadto wartości tych przełożeń tworzą ciąg arytmetyczny. Z tego powodu przekładnia ta jest nazywana przekładnią uwielokrotniającą lub dwójkową. Wadą tej przekładni jest natomiast ciągły ruch obrotowy wszystkich kół zębatych.

Skrzynka posuwów otrzymuje ruch obrotowy albo od wrzeciona obrabiarki, albo od własnego silnika. W nowoczesnych obrabiarkach uzyskanie szybkich ruchów posuwowych jest bardzo pożądane z uwagi na skrócenie czasów pomocniczych. Z tego względu budowa skrzynek posuwów przewiduje najczęściej, oprócz posuwów roboczych, również szybkie przesuwy suportów obrabiarki.