W układach hydraulicznych obrabiarek najczęściej są stosowane pompy zębate i łopatkowe. Przykład budowy i działania pompy zębatej pokazano na rys. 18-7. Wewnątrz korpusu I pompy współpracują ze sobą dwa zębate koła 2 i 4 o podwyższonych zębach. Koło 2 osadzone na wałku 3 jest kołem napędzającym, a koło i – osadzone luźno na wałku 5 – kołem napędzanym. W wyniku ruchu obrotowego obu kół olej jest zasysany z kanału kx i obwodowymi przestrzeniami S między zębami tłoczony do kanału Jc.
Pompy zębate umożliwiają uzyskanie ciśnienia oleju w granicach 5-1-10 MPa. Wydajność ich zależy od wymiarów pompy i prędkości obrotowej kół zębatych. Budowę i zasadę działania pompy łopatkowej pokazano na rys. 18-8a. W obrotowym wirniku 1 pompy są wykonane promieniowe wycięcia, w których osadzone są łopatki 2. Wskutek działania siły odśrodkowej łopatki te są dociskane do powierzchni cylindra obudowy 3. Oś obrotu wirnika jest przesunięta w stosunku do osi cylindra o wartość mimośrodo- wości e. W związku z tym przy ruchu obrotowym wirnika w kierunku zaznaczonym strzałką przestrzeń między łopatkami na połowie obrotu – od punktu A do punktu B – zwiększa się, powodując zasysanie oleju z kanału fci. Na drugiej połowie obrotu – od punktu B do A – przestrzeń między łopatkami zmniejsza się, wskutek czego olej jest tłoczony do kanału k2.
Zbliżając oś obrotu wirnika do osi cylindra, czyli zmniejszając mimo- środowość e, powoduje się zmniejszenie różnicy objętości przestrzeni między łopatkami, a tym samym-zmniejszenie wydajności pompy. Przy mimo- środowości e = 0 wydajność pompy jest równa 0. Przesuwając oś obrotu wirnika na drugą stronę osi cylindra zmienia się kierunek przepływu oleju w pompie. Trzy położenia wirnika i kierunki‘przepływu oleju pokazano na rys. 18-8b.
zero komentarzy