Jednym z zadań przekładni pasowych i zębatych jest zmiana kierunku ruchu obrotowego. Przekładnie takie są nazywane nawrotnicami lub mechanizmami rewersyjnymi. W nawrotnicy pasowej (rys. 19-9a) ruch obrotowy z wałka I na wałek II odbywa się przez pas prosty lub skrzyżowany. Kola pasowe na wałku I są osadzone luźno, a na wałku II zaklinowane. Zmiana kierunku ruchu obrotowego wałka napędzanego II odbywa się przez przełączanie sprzęgła ciernego. Dawny sposób zmiany kierunku ruchu obrotowego – przez przesuwanie pasów z koła luźnego na zaklinowane i odwrotnie – obecnie już nie jest stosowany.
Przykład nawrotnicy odchylnej z kołami zębatymi walcowymi zu z2, z% i z4 pokazany jest na rys. 19-9b. Na wałku napędzającym I zaklinowane jest koło zlt a na wałku napędowym II – koło zit z którym stale jest zazębione koło z3. Z kołem tym stale zazębione jest koło z2- W zależności od położenia trójkąta kół z2, z3 i zi7 sterowanego rękojeścią 1 z zatrzaskiem 2, ruch obrotowy jest przekazywany z koła z1 na koło z4 albo przez oba koła pośrednie z2 i z3, albo przez jedno, tylko koło pośrednie z3. W rezultacie koło z4 może wykonywać ruch obrotowy w obu kierunkach.
Nawrotnica sprzęgłowa z kołami zębatymi walcowymi jest przedstawiona na rys. 19-9c. Na wałku I są zaklinowane koła zębate z1 i z3, a na wałku II osadzone są luźno koła z2 i zit między którymi znajduje się przesuwne sprzęgło. Przy prawym położeniu sprzęgła ruch obrotowy jest przekazywany z wałka I na wałek II bezpośrednio przez koła Z\ i z2, a przy lewym położeniu – przez koło z3, koło pośrednie zp oraz koło z4.
W przypadku nawrotnicy sprzęgłowej z kołami stożkowymi {rys. 19-9d) nie ma koła pośredniego, gdyż koła stożkowe z2 i z3, luźno osadzone na wałku II, są stale zazębione z kołem zt i obracają się w przeciwnych kierunkach. Zmiana kierunku ruchu może odbywać się również na drodze hydraulicznej lub elektrycznej.
zero komentarzy