Warstwę skrawaną charakteryzuje się w przekroju prostopadłym do wektora prędkości skrawania. Przekrój ten nazywa się przekrojem poprzecznym. W przekroju poprzecznym (rys. 2-16a) wyróżnia się następujące wymiary: .
– szerokość warstwy skrawanej b, przyjmowaną jako długość jednego z boków figury geometrycznej, do której da się przybliżyć kształt przekroju tej warstwy (w przypadku podanym na rys. 2-16a jest to bok AB równoległoboku ABCD).
– grubość warstwy skrawanej a, mierzoną prostopadle do szerokości b,
– głębokość skrawania g, tj. wymiar warstwy skrawanej mierzony w kierunku prostopadłym do wektora prędkości ruchu głównego i do wektora prędkości ruchu posuwowego.
Szerokość warstwy skrawanej jest związana z głębokością skrawania wzorem a grubość warstwy skrawanej jest związana z posuwem wzorem. Przy stałej wartości głębokości skrawania g ze wzrostem kąta przystawienia Kr szerokość warstwy skrawanej maleje, a grubość warstwy skrawanej rośnie {rys. 2-16b).
Iloczyn głębokości skrawania i posuwu określa nominalne pole A poprzecznego przekroju warstwy skrawanej. Pole to może być również obliczone na podstawie iloczynu szerokości i grubości warstwy skrawanej A = g' p = b-a mm2 2-9
W wyniku istnienia kąta przystawienia x’r pomocniczej krawędzi ostrza nie całe pole nominalne A należy do materiału oddzielanego przez ostrze, istnieje bowiem resztowe pole BCE poprzecznego przekroju warstwy skrawanej Ar, czyli ta część nominalnego pola, która jest pozostawiona przez ostrze narzędzia na powierzchni obrobionej przedlniotu w granicach posuwu p. W obliczeniach praktycznych operuje się najczęściej pojęciem pola nominalnego A.
Wpływ geometrii ostrza na wysokość nierówności powierzchni obrobionej
Wysokość Ii resztowych pól Ar pozostawionych przez ostrze narzędzia na powierzchni obrobionej (rys. 2-16) wpływa decydująco na uzyskiwaną chropowatość powierzchni. Ogólnie mówiąc chropowatość jest uzależniona głównie od posuwu p, kątów przystawienia xr i v!r oraz od promienia r zaokrąglenia wierzchołka ostrza.
Rozpatrzmy najpierw zależność wysokości pola resztowego R od posuwu noża p i kątów przystawienia itr i v.’T przy promieniu re = 0 (rys. 2-17). Wysokość R resztowego pola można wyznaczyć z dwóch trójkątów prostokątnych ADCi BDC
Wpływ geometrii ostrza na wysokość nierówności powierzchni obrobionej cz. II
Pracując tym samym nożem, tzn. przy nie zmienionych kątach i x’r, jednak przy zmniejszonym posuwie p' noża (przy przejściu wykańczającym), otrzymamy zmniejszoną wysokość pola resztowego R\ a tym samym mniejszą chropowatość powierzchni obrobionej. Ten sam efekt zmniejszenia wysokości pola resztowego można uzyskać przy zmniejszeniu kątów
W przypadku gdy wierzchołek ostrza noża jest zaokrąglony promieniem re (rys. 2-18), wysokość resztowego pola R można obliczyć na podstawie następujących zależności R = CD – DE-CE = DE-j/OtCP-OgE a ponieważ DE – 02C = re oraz OsE = Ę-A
Wartość fi2 jest bardzo mała w porównaniu z iloczynem 2rB-R i można ją bez większego błędu pominąć. Ze wzoru tego korzysta się w dwojaki sposób: po pierwsze – przy założonym posuwie i znanym promieniu rE zaokrąglenia wierzchołka noża oblicza się teoretyczną wysokość nierówności powierzchni obrobionej, po drugie – przy określonych wymaganiach odnośnie wysokości nierówności powierzchni obrobionej znajduje się w tablicach dopuszczalną wysokość, tych nierówności Rmai dla danej chropowatości powierzchni i podstawiając ją do tego wzoru oblicza się dopuszczalny posuw, tzw. posuw technologiczny wg wzoru –
Należy zauważyć, że rzeczywista wysokość nierówności powierzchni obrobionej Rrz jest zawsze większa od nierówności teoretycznej R. Wynika to głównie z wyciskania materiału w kierunku wierzchołków reszto- wych przekrojów podczas procesu skrawania.