Urządzenia służące do bezstopniowej regulacji prędkości ruchów głównych i posuwowych można podzielić na: mechaniczne, hydrauliczne i elektryczne. Urządzeniami mechanicznymi do bezstopniowej zmiany prędkości obrotowej są przekładnie cierne (rys. 19-7). Rysunek a przedstawia przekładnię składającą się z dwóch tarcz z wklęsłymi powierzchniami czołowymi. Ruch obrotowy z jednej tarczy na drugą jest przenoszony przez wahliwe rolki, które można ustawić pod różnym kątem. Przekładnie tego typu, o zmianie wartości przełożenia od 3 do 6,5, są stosowane głównie w obrabiarkach do gładzenia (honowania), jak również w tokarkach o mocach do 25 kW. Rysunek b przedstawia przekładnię z tarczami płaskimi, a rys. c – ze stożkami. W obu odmianach tych przekładni, stosowanych w automatach do napędu wałka rozrządczego, ruch jest przenoszony przez przesuwną rolkę. Na rysunku d jest przedstawiona przekładnia pasowa z tarczami stożkowymi i pasem o przekroju trapezowym. Gdy na jednym wałku tarcze są rozsuwane, to pas zbliża się do osi wałka, pracując na mniejszej średnicy jednocześnie na drugim wałku tarcze zbliżają się do siebie i pas oddala się od wałka. W przekładniach PIV o analogicznej konstrukcji pas zastąpiony jest specjalnym łańcuchem, a tarcze zaopatrzone są w promieniowo nacięte rowTki, do których zagłę- bione są blaszki łańcucha. Inny przykład przekładni ciernej z pochylonym i przesuwnym silnikiem przedstawia rys. e. Przekładnie tego typu są stonowane do napędu wrzecion wiertarek i innych obrabiarek o małej mocy, z pionowym wrzecionem. / '
Wartość przełożenia w tych przekładniach jest równa gdzie: ąir« – chwilowe wartości promieni czynnych na wałku napędzającym i napędzanym, EP – współczynnik poślizgu zewnętrznego trących o siebie elementów przekładni (we wszystkich opisanych przekładniach EP = 0,097, jedynie w przekładni PIV EP = = 1,0).
Wadą przekładni ciernych jest stosunkowo mała moc przenoszona (do ok. 2 kW), mały zakres regulacji przełożenia oraz dość znaczny koszt. Urządzenia hydrauliczne przeznaczone do przenoszenia ruchu obrotowego z bezstopniową regulacją prędkości stosowane są w obrabiarkach tylko w szczególnych przypadkach, ponieważ są to urządzenia drogie i wymagające bardzo dokładnego wykonania.
Podobnie rzadko stosowane są urządzenia elektryczne. Układ Ward-Leonarda składa się z silnika asynchronicznego trójfazowego, napędzającego prądnicę prądu stałego, oraz silnika napędowego obrabiarki na prąd stały. Przez zmianę prądu wzbudzenia silnika napędowego zmienia się jego prędkość obrotowa. Bezstopniową regulację elektryczną stosuje się rzadko i tylko w takich przypadkach, które dają wyraźne korzyści eksploatacyjne obrabiarek, np. łatwość automatyzacji, znaczne uproszczę-1 nie złożonych mechanizmów (wytaczarki), łagodny nawrót (strugarki wzdłużne) itp.
zero komentarzy