Przy dokładnym wytaczaniu otworów o większych średnicach na wiertarkach współrzędnościowych i wiertarko-frezarkach są stosowane specjalne głowice z możliwością zmiany średnicy wTytaczania. Szczególnie przydatne w przemyśle okazały się głowice uniwersalne do wykonywania różnych zabiegów związanych z obróbką otworów (rys. ll-29a).
W poprzecznych prowadnicach korpusu 1 są przesuwane sanki Z z otworami 3 do mocowania noży lub oprawek nożowych śrubami 4, Ustawianie sanek na żądaną średnicę toczenia odbywa się przez obracanie śruby 5 z naciętą podziałką obwodową. Obrót tej śruby o jedną działkę powoduje zmianę średnicy toczenia o 0,01 mm. Unieruchomienia sanek dokonuje się przez dokręcenie śruby 6. Sanki mogą mieć włączony poprzeczny posuw mechaniczny, co umożliwia toczenie powierzchni czołowych oraz toczenie rowków wewnętrznych lub zewnętrznych. Ponadto przy odpowiednim sprzężeniu poprzecznego posuwu sanek z posuwem osiowym wrzeciona obrabiarki mogą być wytaczane otwory stożkowe. Nastawienie mechanicznego przesuwu poprzecznego sanek odbywa się przez obrót radełkowanego pierścienia 7 względem podziałki S. Mechaniczny przesuw poprzeczny sanek występuje przy ręcznym zatrzymaniu drugiego pierścienia radełkowanego 9 lub przy zatrzymaniu dźwigni 10 przez stały element obrabiarki. Do włączenia mechanicznego przesuwu sanek służy wyłącznik 11. Szybkie cofnięcie sanek odbywa się ręcznie przez obrót kluczem śruby 12.
Najprostsze przykłady zastosowania takiej głowicy pokazano na rys. 11-295. W praktyce głowice te są wykorzystywane do całego szeregu innych jeszcze zabiegów obróbkowych.