Przy toczeniu gwintów o kącie wzniosu linii śrubowej L > 4° występuje zbyt duża różnica w wartościach roboczych kątów przyłożenia oc' i afe” na obu bocznych krawędziach i w związku z tym konieczne jest wykonanie różnych kątów przyłożenia a’a i a”0. Obliczenie tych kątów przeprowadza się w sposób następujący.

Czynniki te można podzielić na trzy grupy: a) związane z materiałem skrawanym, b) związane z ostrzem, c) związane z parametrami skrawania. Temperatura skrawania jest tym wyższa, im większa jest twardość i wytrzymałość materiału skrawanego. Opór właściwy skrawania przy obróbce żeliwa jest znacznie mniejszy niż w przypadku obróbki stali. Jednak z uwagi na to, że przy skrawaniu żeliwa tworzy się wiór odrywany (obciążający ostrze na znacznie mniejszym odcinku powierzchni natarcia niż w przypadku wióra ścinanego, np. wstęgowego, powstającego przy skrawaniu stali), występuje większa koncentracja ciepła. A zatem temperatura ostrza przy skrawaniu żeliwa nie jest na tyle mniejsza, jak to by wynikało z porównania oporów właściwych skrawania stali i żeliwa. Przy skrawaniu stali wysokostópowych temperatury skrawania są stosunkowo bardzo wysokie, co wynika z małego przewodnictwa cieplnego tych stali.

Ostrze w położeniu I rozpoczyna oddziaływanie na wyobrażalną płytkę warstwy skrawanej w jej dolnym prawym narożu A, wywołując aż do położenia II kruszenie materiału (materiał zakreskowany). Po skruszeniu tego materiału dalsze oddziaływanie ostrza sprowadza się do odrywania wyobrażalnej płytki. Odrywanie to jest spowodowane brakiem podatności materiału płytki na odkształcenia plastyczne w konkretnych warunkach skrawania, przy zawężanej jednocześnie .przestrzeni klinowej wyznaczonej kątem działania co'. W położeniu ostrza III płytka odkształcona sprężyście zostaje oderwana od pozostałego materiału warstwy skrawanej wzdłuż rzeczywistej powierzchni łupania B’BD,

Noże Fellowsa, nazywane dlutakami, są przeznaczone do obwiedniowej obróbki kół zębatych. Nożami tymi można nacinać uzębienie zewnętrzne i wewnętrzne, zarówno z zębami prostymi jak i śrubowymi, oraz uzębienie daszkowe. Do obróbki uzębień śrubowych i daszkowych stosuje się dłu- taki z zębami śrubowymi, z tym że kąt pochylenia linii śrubowej zębów dłutaka musi być taki sam jak kąt pochylenia linii śrubowej obrabianego uzębienia, a kierunek zwojności przeciwny. Użycie tych noży umożliwia uzyskanie 6 klasy dokładności obrabianych kół zębatych. Funkcyjny podział noży Fellowsa przewiduje trzy odmiany tych narzędzi: zdzieraki, pólwykańczaki i wykańczaki. Ze względu na sposób zamocowania rozróżnia się noże nasadzane i trzpieniowe. Noże nasadzane są przewidziane zasadniczo do nacinania uzębienia zewnętrznego, a trzpieniowe – ze względu na małą ich średnicę – do uzębienia wewnętrznego. Odmiany noży Fellowsa pokazano na rys. 16-8.

Danymi wyjściowymi do projektowania freza są: wymiary zarysu powierzchni frezowanej oraz rodzaj i własności materiału obrabianego. Dla frezów kształtowych z ostrzami zataczanymi jest przyjmowany najczęściej kąt natarcia Yf = 0°. W tym przypadku (jak pokazano na rys. 14-12) zarys krawędzi ostrza freza jest taki sam jak powierzchni frezowanej i nie ma potrzeby obliczania zarysu ostrza freza. Jednakże frez taki ma ciężkie warunki skrawania. Jeżeli materiałem obrabianym jest miękka stal lub stop lekki, to konieczne jest zastosowanie kąta natarcia większego od 0°. W Jym przypadku trzeba obliczyć zarys krawędzi ostrza projektowanego freza.

Do zalet spiekanych tlenków aluminium należy duża ich twardość oraz zdolność zachowania tej twardości w wysokich temperaturach (rys. 1-4). a – stal narrędziowo węglowa, b – stal »zybkotnqea, c – stopy twarde (sldlllty), d – węgliki spiekane, e – tlenki spiekane AI2O3. ł – tlenki spiekane AliOs+TiC

Ostrzenie rozwiertaków walcowych zdzieraków odbywa się przez szlifowanie głównych (czołowych) powierzchni przyłożenia. Szlifowanie to przeprowadza się na ostrzarkach uniwersalnych, z zastosowaniem specjalnych przyrządów. '

Fosfor wpływa na skrawalność stali podobnie jak węgiel i mangan. Zmniejsza on plastyczność stali, przy równoczesnym zwiększeniu jej twardości. W stalach automatowych od dawna jest stosowany dodatek fosforu i siarki, który wybitnie poprawia ich skrawalność, a ponadto przyczynia się do tworzenia krótkich wiórów segmentowych, co jest konieczne do zapewnienia ciągłości pracy automatów (odprowadzanie wiórów).

Drugą odmianą przekładni zębatych są przekładnie z kołami przesuwnymi. Najczęściej są to dwójki przesuwne (rys. 19-2b) lub trójki przesuwne (rys. 19-2c). Na jednym wałku są zamocowane w pewnej odległo- ści od siebie dwa lub trzy koła zębate, a na drugim wałku, najczęściej wielowypustowym, jest osadzony przesuwnie zespół (blok) kół przesuwnych.

Polska norma PN-64/M-57570, zgodna z zaleceniami ISO, przewiduje następujące klasy dokładności frezów modułowych ślimakowych.

Projektowanie .freza obwiedniowego zawsze rozpoczyna się od sprawdzenia, czy przedmiot z zadanym zarysem może być obrabiany metodą ob- wiedniową, gdyż nie dla każdego zarysu przedmiotu obrabianego może być wyznaczony realny współpracujący zarys narzędzia.

Frezy walcowo-czołowe (rys. 14-3) mają ostrza na powierzchni obwodowej i na jednej z obu powierzchni czołowych. Służą one do frezowania jednostronnie ograniczonych płaszczyzn lub wąskich płaszczyzn swobodnych, Ostrza na powierzchni obwodowej freza są śrubowe, z kątem pochylenia Xs = 15q, 20° lub 30°.